નળ અને ટાંકી (Cistern)
એક પાણીની ટાંકી ભરવા માટે બે નળ છે. નળ 'અ' અને નળ 'બ'. બંને નળ ચાલુ ક૨વામાં આવે તો ટાંકી 40 મિનિટમાં ભરાય છે, પરંતુ માત્ર એક નળ 'અ' ચાલુ ક૨વામાં આવે તો 60 મિનિટમાં ટાંકી ભરાય છે. જો માત્ર નળ 'બ' ચાલુ રાખવામાં આવે તો ટાંકી કેટલા સમયમાં ભરાશે ?
ધારો કે નળ B ટાંકીને x મિનિટમાં ભરી શકે તો તે એક મિનિટમાં 1/x ભાગ ભરે.
1/60 + 1/x = 1/40
1/x = 1/40 - 1/60 = (3-2)/120
1/x = 1/120
x = 120 મિનિટ
નળ અને ટાંકી (Cistern)
બે નળથી એક ટાંકી ભરાતા અનુક્રમે 10 અને 8 કલાક લાગે છે. ત્રીજા નળ દ્વારા ટાંકી ખાલી થતા 15 કલાક લાગે છે. તો જો તમામ નળ એક સાથે ચાલુ કરવામાં આવે તો ટાંકી ભરાતા કેટલો સમય લાગે ?
પહેલો નળ એક કલાકમાં 1/10 ભાગ ભરશે.
બીજો નળ એક કલાકમાં 1/8 ભાગ ભરશે.
ત્રીજો નળ એક કલાકમાં 1/15 ભાગ ખાલી કરશે.
1/10+1/8-1/15 =(12+15-8)/120 = (27-8)/120 =19/120 ટાંકી ભરાતા લાગતો સમય = 120/19 = 6(6/19) કલાક
નળ અને ટાંકી (Cistern)
એક પાણીની ટાંકીને ભરાતાં 6 કલાક લાગે છે તથા ખાલી થતા 10 કલાક લાગે છે. જો બંને નળ સાથે ચાલુ કરવામાં આવે તો ટાંકીને ભરાતાં ___ કલાક લાગે.
1/6 - 1/10 = (5-3)/30 = 2/30 = 1/15 બંને નળ સાથે ચાલુ કરવામાં આવે તો 15 કલાક થાય.
નળ અને ટાંકી (Cistern)
બે પાઈપ 'A' અને ‘B' એક ટાંકી અનુક્રમે 40 અને 60 મિનિટમાં ભરી શકે છે. જો બંને પાઈપનો એક સાથે ઉપયોગ કરવામાં આવે તો તે ટાંકી ભરવા માટે કેટલો સમય લાગશે ?
નળ અને ટાંકી (Cistern)
એક પાણીની ટાંકીને પૂરી ભરાતાં 9 કલાક લાગે છે. પણ જો ટાંકીમાં લીકેજ હોય, તો તેને ભરાતાં એક કલાક વધુ લાગે છે. તો પાણીની ટાંકી જો પૂરી ભરાયેલી હોય, તો લીકેજના કારણે કેટલા સમયમાં ખાલી થશે ?
જો લીકેજ ટાંકીને x કલાકમાં ખાલી કરે તો 1 કલાકમાં 1/x ખાલી થાય.
નળ અને લીકેજ બંને ચાલુ હોય ત્યારે 9+1=10 કલાક થાય છે.
તેથી 1 કલાકમાં ટાંકી 1/10 ભાગ ભરાય.
1/9 -1/x = 1/10
1/9 - 1/10 = 1/x
1/x = (10-9)/(9×10) = 1/90
x = 90 કલાક
નળ અને ટાંકી (Cistern)
6 નંગ પાઈપ એક ટાંકીને 1 કલાક 20 મિનિટમાં ભરી શકે છે. જો તે જ પ્રકારની માત્ર પાંચ પાઈપનો ઉપયોગ કરવામાં આવે, તો ટાંકીને ભરવામાં કેટલો સમય લાગશે ?